Coś więcej, niż liczby – jak zrównoważona jest wełna kamienna?

Zrównoważony rozwój 29/12/2020

Wełna kamienna to bezpieczny ogniowo i wytrzymały materiał izolacyjny, który pomaga poprawić efektywność energetyczną budynków. Kiedy mowa o wpływie wełny kamiennej na środowisko, zazwyczaj w rozmowach pada stosunek 1:200. Co on tak właściwie oznacza?

Zrównoważony rozwój opiera się na liczbach. Konkretnie rzecz ujmując – na liczbie lat i procentach, w których mierzymy nasz wspólny wysiłek w walce ze zmianami klimatu. Niestety liczby te bywają niekiedy dość brutalne.

Przyjmuje się, że w Unii Europejskiej budynki odpowiadają za około 40% całkowitego zużycia energii wszystkich krajów wspólnoty. Budynki generują ponadto ponad jedną trzecią emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Jak wynika z szacunków fińskiej organizacji CFCI (The Confederation of Finnish Construction Industries), sektor budowlany każdego roku produkuje 17,7 mln ton dwutlenku węgla. To znacznie więcej, niż chociażby branża logistyczna.

Nie wszystkie liczby mają jednak pesymistyczny wydźwięk. Unia Europejska postawiła sobie strategiczny cel: do 2050 roku zostać pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem na naszej planecie. Plan ten zakłada redukcję emisji co najmniej o połowę do roku 2030.

W Owens Corning wspieramy realizację tego celu.

Istnieje jeszcze jedna liczba, która ma w tym wszystkim kluczowe znaczenie. To wspomniany stosunek 1:200, który idealnie podsumowuje, o co w tym wszystkim chodzi: na każdą 1 tonę CO2 wygenerowaną w ramach produkcji wełny kamiennej, 200 ton CO2 udaje się zaoszczędzić w ciągu 50 lat. To dobitnie pokazuje, jaką rolę w poprawie efektywności energetycznej budynków odgrywa izolacja.

Liczby 1 i 200 są istotne z punktu widzenia zmian klimatycznych.

Wełna kamienna to tarcza, którą bronimy się przed zmianami klimatu.

Zacznijmy od tej większej liczby, a więc 200. Zdaniem wielu ekspertów, jest ona kluczowa w realizacji planu neutralnej dla klimatu Europy.

Wełna mineralna, w tym wełna kamienna PAROC®, to najpowszechniej wykorzystywany materiał izolacyjny w Europie. Ponieważ produkty Owens Corning Paroc są bezpieczne ogniowo, trwałe mechanicznie i odporne na wilgoć, poprawiają komfort akustyczny a przy tym są wielokrotnego użytku, stanowią zaufany wybór wielu klientów.

Izolacje z wełny kamiennej to prawdziwa tarcza klimatyczna, która osłania ściany i dachy budynków, znacząco ograniczając ich zapotrzebowanie na energię do ogrzewania, klimatyzacji i czynności bytowych.

Określenie „radykalna zmiana” na pierwszy rzut oka może brzmieć nieco na wyrost, lecz liczby mówią same za siebie. Europejskie Stowarzyszenie Producentów Izolacji Eurima powołuje się na badania firmy Material Economics, zgodnie z którymi za 85% gazów cieplarnianych emitowanych przez budynki w Europie odpowiada zużycie energii na ich ocieplenie i chłodzenie oraz czynności bytowe ich użytkowników. W przypadku, gdyby zastosowano lepszą izolację, budynki zużywałyby znacznie mniej energii, a w konsekwencji produkowałyby mniej emisji do atmosfery.

Dobra wiadomość jest taka, że od dłuższego czasu jesteśmy na dobrej drodze, jeśli chodzi o powstające oraz wybudowane w ciągu ostatnich kilku lat obiekty. W wielu krajach, np. w Finlandii czy w Szwecji, nowe budynki muszą spełnić rygorystyczne wymagania w kontekście efektywności energetycznej.

Ale przecież nie wszystkie domy na starym kontynencie są nowe. Jak wynika z danych Komisji Europejskiej, 85% budynków w UE powstało ponad 20 lat temu, kiedy to wymagania dotyczące efektywności energetycznej był znacznie niższe. Oznacza to, że wiele milionów domów boryka się z problemem energii uciekającej poprzez nieszczelne dachy i ściany.

Na szczęście rozwiązanie mamy tuż przed nosami: to renowacja starych budynków i wymiana izolacji na taką, która jest wytrzyma wiele lat i spełni dzisiejsze standardy.

W październiku 2020 Komisja Europejska zaprezentowała nową Strategię Fali Renowacji (ang. Renovation Wave Strategy). Celem tego szeroko zakrojonego programu jest m.in. podwojenie tempa termomodernizacji budynków oraz upewnienie się, że realizowane prace w istocie prowadzą do poprawy ich efektywności energetycznej.

W realizacji planu niezbędne są nie tylko inwestycje, lecz także odpowiednie zachęty systemowe. W dokumencie przedstawiającym stanowisko Eurimy czytamy, że gdyby utrzymać aktualne tempo renowacji starych budynków w Europie, czyli 1% rocznie, osiągnięcie neutralności węglowej zajęłoby nam… sto lat.
Owens Corning Paroc dąży do zminimalizowania własnego śladu węglowego.

Powróćmy do drugiej ze wspomnianych wcześniej liczb, a więc liczby 1, która odpowiada aktualnej wielkości emisji dwutlenku węgla podczas produkcji wełny kamiennej. Każda płyta izolacyjna PAROC® pomaga rozwiązać problem, jakim jest zmieniający się klimat. Czy warto rozważyć rozwiązanie, którego korzyści dla środowiska wielokrotnie przeważają koszty jego wytworzenia?

„Oczywiście, że warto!”, wątpliwości nie ma Beatrice Hallén, Lider Zrównoważonego Rozwoju w Izolacjach Europejskich Owens Corning.

„Gdy zmniejszymy liczbę jeden o połowę, relacja emisji dwutlenku węgla przy wytwarzaniu wełny kamiennej w stosunku do zaoszczędzonych dzięki niej emisji w budownictwie wzrośnie do 1:400. Nieustannie pracujemy nad tym, aby nasze procesy produkcyjne były tak neutralne węglowo, jak to tylko możliwe. Wierzymy, że każde działanie ma znaczenie w walce ze zmianą klimatu.”

Świetnym przykładem takiego działania jest PAROC® Natura, neutralna węglowo płyta z wełny kamiennej, która pojawiła się na rynku na początku 2021 roku.

Do wytworzenia płyty wykorzystywane są niskowęglowe metody wytapiania, zielona energia elektryczna, surowce pochodzące z recyklingu oraz najnowsze technologie produkcyjne. Poprzez kompensację pozostałej emisji CO2, Owens Corning Paroc stworzył produkt całkowicie neutralny węglowo.

Nie ma to jak wełna kamienna

Produkcja wełny kamiennej to pochłaniający dużo energii proces, który w zależności od wykorzystywanego paliwa oraz zastosowanych technologii emituje różne ilości CO2. W porównaniu do śladu węglowego, którego udaje się uniknąć dzięki zaizolowaniu całego budynku, koszt wytworzenia samej izolacji jest nieznaczny. Owens Corning pragnie jednak zmniejszyć ten koszt tak, jest to tylko możliwe.

A więc co należy zrobić, aby ograniczyć wielkość emisji generowanych podczas produkcji wełny mineralnej o połowę, a w dalszej kolejności w całości?

„Po pierwsze i najważniejsze, cel ten wymaga inwestycji w nowe technologie produkcyjne oraz nowe podejście względem gospodarki o obiegu zamkniętym”, uważa Mats Björs, dyrektor generalny w Swedisol (stowarzyszenie branżowe czołowych producentów wełny mineralnej w Szwecji).

„W porównaniu do materiałów konkurencyjnych, wełna mineralna ma tę przewagę, że może zostać poddana recyklingowi i użyta jeszcze raz na wiele różnych sposobów. Inne materiały izolacyjne, takie jak włókno drzewne czy izolacje na bazie tworzyw sztucznych można poddać recyklingowi jedynie w charakterze paliwa służącego do odzyskani energii. Gospodarka o obiegu zamkniętym to podejście, w które izolacje z wełny mineralnej wpisują się idealnie.”

Słowa Matsa Björsa dość wyraźnie korespondują ze słynną wypowiedzią Emmanuela Macrona. Zdaniem prezydenta Francji, kiedy stajemy przed pewną decyzją, musimy umieć skupić się na więcej, niż tylko dwóch kwestiach – lub jak w naszym przypadku dwóch liczbach.

„Wełna kamienna to doskonała izolacja, która poprawia nie tylko efektywność energetyczną budynków, lecz także ich bezpieczeństwo ogniowe. To unikalna cecha tego materiału. Co więcej, zakładając minimalizację emisji towarzyszących produkcji, wełna kamienna staje się rozwiązaniem nie do przebicia, jeśli chodzi o wpływ na środowisko”, wyjaśnia Pekka Vuorinen, Dyrektor działu Środowiska i Energii w CFCI.